سولفات آلومینیوم چیست

سولفات آلومینیوم کریستال های شیمیایی سفید رنگی با نام لاتین Aluminium sulfate و نام فارسی زاج سفید با فرمول ساختاری Al2(SO4)3 است. سولفات آلومینیم یا آلوم ماده منعقد کننده بسیار قوی و پرکاربرد با وزن مخصوص ۳۴۲٫۱۵ گرم بر مول و خلوص قابل تولید ۱۴ تا ۱۷ درصد است. سولفات آلومینیوم ماده ای شیمیایی ، غیر سمی و اشتعال ناپذیر می باشد که به صورت گسترده ای برای تصفیه آب آشامیدنی ، تولید کاغذ و در صنایع نساجی بکار می رود. از سولفات آلومینیم در کشاورزی و صنایع مشابه هم به عنوان عامل اسیدی ضعیف برای تصحیح خاک آهکی استفاده می کنند.

در زبان انگلیسی سولفات آلومینیوم را آلوم یا Alum هم می نامند. این محصول در آب قابلیت انحلال پذیری داشته و به دلیل اسیدی بودن ، طعم تند و تیزی دارد. از دیگر ویژگی های آن می توان به قابلیت زیاد آن در جذب رطوبت از محیط اشاره نمود. سولفات آلومینیم از خانواده اسید ها می باشد بنابراین با آب یا هر ماده ای که ترکیب شود ، pH آن را کاهش می دهد. برای مثال اگر آن را در آب حل کنیم ، پی اچ آب را تا زیر ۲ پایین خواهد آورد. این محصول خاصیت سوزانندگی و خورندگی دارد به همین خاطر در ظروف غیر فلزی بسته بندی می شود. آلومینیوم سولفات به خاطر تمایل آب درون هیدراته به منظور حفظ یون ها برای تولید نمک های آلومینیوم مصرف می گردد. در صورت حل کردن آلوم در آب، این ماده به هیدروکسید آلومینیوم که خاصیت انعقادی دارد و اسید سولفوریک تبدیل خواهد شد.

تولید سولفات آلومینیوم

آلومینیوم سولفات به روش صنعتی با استفاده از خاک معدنی آلومینیوم یعنی بوکسیت تولید می شود. برای این منظور آن را با اسید سولفوریک در حرارت زیاد ترکیب می کنند. معادله شیمیایی آن به شرح زیر می باشد:

Al2O3 + H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2O

برای این منظور باید یک واکنش کاهشی بین هیدروکسید آلومینیوم و اسید سولفوریک ایجاد نمود:

۲Al(OH)3 + 3H2SO4 + 12H2O → Al2(SO4)3 + 18H2O

روش دیگری برای تولید آن وجود دارد که از طریق واکنش اسید سولفوریک با فلز آلومینیوم برای تولید سولفات آلومینیوم مایع و جامد است:

۲Al + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 3H2

تولید سولفات آلومینیم متدهای متفاوتی دارد که هر یک برای منظور خاصی کاربرد دارد. یکی دیگر از روش های تولید آن با استفاده از واکنش هیدروکسید آلومینیوم رسوب داده و سولفوریک اسید است. طی این فرایند ، سولفات آلومینیوم مایع تولید می گردد که می توان آن را خشک و کریستالی و یا حتی پودری نمود:

۲Al(OH)3 + 3H2SO4 → Al2(SO4)3 + 6H2O

 

انواع سولفات آلومینیم

Aluminium sulfate به دو صورت مایع و جامد قابل تولید و عرضه است. برای تولید این محصول ، در ابتدا آن را به شکل مایع و با خلوص کمتر تولید می کنیم اما می توان با استفاده از روش های خاصی ، سولفات را خشک کرده و به شکل جامد کریستالی آبدار یا پودری کاملا خشک تولید نمود. سولفات آلومینیوم ۱۷ درصد خشک پودری ، خالص ترین نوع این محصول می باشد.

هر چه این محصول سفیدتر باشد ، یعنی آهن کمتری در آن موجود است. در بهترین حالت برای مصارف صنعتی و تصفیه آب آشامیدنی ، باید دارای میزان غلظت آهن کمتر از نیم درصد باشد. چنانچه مقدار آهن آن بیشتر شود به قهوه ای تغییر رنگ می دهد.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی Al2(SO4)3

حالت فیزیکی : آلومینیوم سولفات در دو فاز مایع و جامد قابل تولید است. نوع جامد آن کلوخه ، پودری یا کریستالی سفید رنگ می باشد. این ماده کاملا بی بو و دارای مزه شیرین ، تند و تیز و جمع کننده است.

مشخصات شیمیایی : وزن مخصوص آن ۳۴۲٫۳۱ گرم بر مول در حالت خشک بوده و قابل انحلال در آب می باشد اما در حلال های قطبی حل نمی شود. این ماده در شرایط محیطی حالت پایداری داشته و در دمای بیش از ۷۷۰ درصد سانتی گراد ، ذوب شده و به تجزیه خواهد شد. در این هنگام ، گاز سمی سولفور اکسید آزاد می کند. به دلیل اسیدی بودن و خاصیت خورندگی باید در ظروف غیر فلزی نگهداری شود.

این مطالب را هم مطالعه نمایید:

سولفات آلومینیم

کاربرد سولفات آلومینیوم

تصفیه آب آشامیدنی و استخر

زمانی که سولفات آلومینیم را با آب ترکیب نماییم ، این ماده به هیدروکسید آلومینیوم تبدیل خواهد که به دلیل خاصیت یونیزه آن ، می تواند ذرات معلق ، آلودگی ها ، خاک ، گل و موادی که سبب کدری آب می شود را به خود جذب نموده و به علت سنگین شدن ، ته نشین گردد. این خاصیت سبب شده تا از آلومینیوم سولفات در کنار منعقد کننده های دیگری چون پلی آلومینیوم کلراید و آهک هیدراته برای تصفیه آب و فاضلاب استفاده نمایند. سولفات آلومینیوم در آب استخر های شنا هم کاربردی مشابه دارد و برای از بین بردن کدورت ، بو و رنگ در زمان فیلتر کردن آب استفاده می شود.

البته بکارگیری زیاد آن در آب می تواند میزان اسیدیته و نیز یون آلومینیوم را در آب افزایش دهد که برای سلامت انسان زیان آور است به همین خاطر نهادهای بهداشتی ، حداکثر میزان استفاده از آن را ۰٫۲ میلی گیرم در هر لیتر آب تعیین نموده اند. اگر میزان pH آب در صورت استفاده از سولفات آلومینیوم در آب بیش از حد کاهش داشت ، می توان با افزودن مواد قلیایی همچون سود سوزآور یا آهک هیدراته ، اسیدیته آب را تصحیح نمود.

تثبیت کننده رنگ

این محصول کاربرد گسترده ای در صنعت نساجی دارد. از آن به عنوان تثبیت کننده رنگ پارچه استفاده می شود. همان طور که گفته شد ، ترکیب سولفات آلومینیم با آب موجب تبدیل آن به هیدروکسید آلومینیوم خواهد شد که نامحلول است و با رسوب بر روی پارچه ، رنگ را تثبیت می کند.

کاغذ سازی

به دلیل استفاده از ماده قلیایی و پر کاربرد کاستیک سودا در تولید کاغذ ، از آلومینیم سولفات برای بازیابی آن استفاده می کنند. این محصول در پلیمر رازین خاصیت آبگریز ایجاد می نماید و خواص مفیدی در تنظیم ترکیبات آنیونی دارد. همچنین در تصفیه فاضلاب خروجی کارخانجات کاغذ سازی هم مصرف دارد.

دباغی و چرم سازی

فرایند های مختلفی با استفاده از مواد شیمیایی برای تثبیت و موزدایی از چرم خام انجام می گیرد که سبب آسیب رسانی به آن خواهد شد. برای ترمیم این ضایعات از سولفات آلومینیوم استفاده می کنند. به همین منظور ، مخلوطی از آلوم ، نمک و سدیم را تهیه نموده و چرم را برای یک شبانه روز در آن قرار می دهند تا تقویت شود.

کاربرد های داروئی و درمانی

سولفات آلومینیوم ماده کمک درمانی است برای بهبود پردازش آنتی ژن ها و افزایش عملکرد آنها در محل مورد نظر استفاده می شود، این محصول به دلیل خاصیت انعقادی سبب از بین رفتن ویروس ها و عوامل بیماری زای مختلف خواهد شد. در زمان های قدیم به دلیل خاصیت قابض سولفات آلومینیوم برای بسته شدن زخم ها، جلوگیری از خونریزی و کاهش ترشحات استفاده می کنند.

کاربرد های رایج سولفات آلومینیوم

از این محصول در تهیه بتن ضد آب ، صابون سازی ، تصفیه روغن ، تولید مواد آرایشی بهداشتی ، ساخت لاستیک بوتادین استایرن مصنوعی ، تصفیه ملاس نیشکر برای تولید قند ، تولید مواد ضد تعریق و دئودورانت ها و تهیه رنگ و رزین استفاده می شود.

سلامت و ایمنی

آلومینیوم سولفات علاوه بر کاربرد ها و مزایای زیادی که دارد ، درصورت استفاده بیش از حد و یا عدم رعایت موارد ایمنی می تواند برای سلامت انسان زیان آور باشد. این ماده تاثیرات سوء بر پوست ، چشم ، ریه و ارگانها و بافت های حساس بدن دارد. اگر میزان زیادی در آب استخر استفاده گردد ، باعث سوزش چشم ها ، تنگی نفس و سرفه خواهد شد.

این ماده به صورت غبار و گرد موجود در محیط می تواند باعث تحریک پوست و ایجاد بیماری هایی همچون درماتیت شود. تماس آن با چشم باعث تحریک موقتی و یا حتی نابینایی خواهد شد. استنشاق بخارات و یا گرد آن ریه ، گلو و بینی را تحریک می کنند و غلظت زیاد آن سبب تنگی نفس می گردد. در صورت بلع سبب سوزش معده ، تهوع و استفراغ شده و موجب مسمومیت خواهد شد. این محصول برای برخی بیماران همچون افرادی که نارسایی کلیوی داشته و تحت دیالیز قرار دارند خطرناک است. نظرات تایید نشده ای هم مبنی برای ایجاد زوال عقل در سنین پیری در صورت استفاده از آن وجود دارد.

فروش سولفات آلومینیوم

سینا تولید به عنوان بزرگترین تولید کننده سولفات آلومینیم این محصول را با خلوص ۱۶ تا ۱۷ درصد تولید می نماید. این محصول به صورت پودری ، محلول در آب و کاملا سفید رنگ تولید شده و به دلیل کیفیت ممتاز ، به کشور های عراق ، ترکمنستان و افغانستان هم صادر می گردد. سولفات آلومینیم در کیسه های ۲۵ کیلوگرمی پلی اتیلن بسته بندی شده و می توانیم بنابر نظر مصرف کنندگان گرامی ، آن را در کیسه جامبوبگ قرار داده و یا با پالت و تسمه عرضه نمود. برای خرید این محصول با بخش بازرگانی پارس شیمی تماس حاصل نمایید.

نام ها
سولفات آلومینیوم

 

زاج سفید

آلوم

Aluminium sulphate

مشخصات
فرمول شیمیاییAl2(SO4)3
وزن مولکولی۳۴۲٫۱۵ گرم بر مول (حالت خشک)

 

۶۶۶٫۴۴ گرم بر مول (کریستال آبدار)

شکل ظاهریکریستال یا پودر سفید رنگ
چگالی۲٫۶۷۲ گرم بر سانتی متر مکعب (خشک)

 

۱٫۶۲ گرم بر سانتی متر مکعب (آبدار)

دمای ذوب۷۷۰ درجه سانتی گراد
انحلال در آب۳۱٫۲ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب (صفر درجه)

 

۳۶٫۴ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب (۲۰ درجه)

۸۹ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب (۱۰۰ درجه)

اسیدیته۳٫۳ – ۳٫۶
خاصیت مغناطیسی−۹۳٫۰×۱۰−۶ cm3/mol
ساختار
ساختار کریستالیمونوکلینیک
انواع فازمایع – جامد
دیگر کاتیون هاسولفات گالیوم

 

سولفات منیزیم

خطرات
اطلاعات ایمنی و فنیSafety data sheet
PubChemAluminum sulfate
اشتعال پذیری
آیا سولفات آلومینیوم همان زاج سفید است؟

این دو ماده شباهت بسیار زیادی با هم دارند. سولفات آلومینیم یک ماده شیمیایی با فرمول ساختاری Al2(SO4)3 است که به روش صنعتی تولید می گردد و می توان آن را تا خلوص ۱۷ درصد خالص سازی نمود. اما زاج سفید که به زاج عطاری هم معروف است در طبیعت یافت می شود. این محصول سولفات آلومینیوم نیست بلکه فرمول ساختاری آن به صورت سولفات پتاسیم آلومینیم است و خلوص پایین تری هم دارد.

سولفات آلومینیم را برای چند وقت می توان نگهداری کرد؟

این محصول اگر در داخل بسته بندی خود و در محیطی خشک و خنک و به دور از مواد اکسید کننده و واکنش دهنده نگهداری شود ، تاریخ انقضاء خاصی ندارد. البته به دلیل آبدار بودن کریستال های آن ، اگر تحت فشار زیادی انبار شود ، ممکن است حالت کلوخه ای بگیرد.

آیا می توانیم از سولفات آلومینیوم برای تصفیه آب منزل استفاده کنیم؟

این محصول حالت اسیدی داشته و همچنین وجود یون آلومینیوم در آن برای سلامت انسان زیان بخش است. به همین دلیل توصیه می کنیم به شخصه از آن استفاده نکرده و برای تصفیه آب منزل از دستگاه های تصفیه کننده استفاده نمایید.

Leave A Comment