تفاوت کربنات کلسیم با کربنات سدیم چیست
کربنات کلسیم یک ماده معدنی و کربنات سدیم یک ماده شیمیایی هستند که از نظر ساختاری شباهت زیادی با هم دارند. یون کربنات CO3 با دو ظرفیت یونی با یون سدیم Na پبوند بر قرار می نماید. به همین شکل هم می تواند با یون کلسیم Ca پیوند ایجاد کند. در نتیجه کربنات کلسیم با فرمول CaCO3 و کربنات سدیم با فرمول Na2CO3 تولید می گردد. کربنات سدیم با نام سودا اش و کربنات کلسیم با نام کلسیت و گچ و آهک و مرمر نیز شناخته می شود. کلسیم کربنات و سدیم کربنات هر دو از جمله پر کاربرد ترین مواد اولیه هستند. به خصوص کربنات کلسیم که در حدود چهار درصد پوسته کره زمین را تشکیل داده است و ماده فراوانی می باشد. هر دو ماده از لحاظ ظاهری به شکل پودر سفید رنگ هستند.
تولید کربنات سدیم از کربنات کلسیم
کربنات کلسیم به اشکال طبیعی مختلفی در محیط ایجاد می شود که از آن جمله می توان به مرمر ، سنگ آهک ، گچ و اسکلت بندی موجودات دریایی اشاره نمود. در حالی که فرم طبیعی کربنات سدیم به صورت سنگ های ترونا و ناکولیت است که می تواند به عنوان ماده اولیه تولید سودا اش پس از پخت در کوره استفاده گردد. همچنین امکان تولید کربنات سدیم از واکنش دهی کربنات کلسیم و کلرید سدیم وجود دارد. این فرایند طی ۷ مرحله انجام می شود. واکنش تولید کربنات سدیم از کربنات کلسیم به شرح زیر است:
CaCO3 + NaCl → CaCl2 + Na2CO3
تفاوت شیمیایی کربنات کلسیم با کربنات سدیم
هر دو ماده دارای خاصیت قلیایی هستند. به طوری که در اوزان برابر ، کلسیم کربنات دارای پی اچ ۹٫۹ در برای سدیم کربنات پی اچ ۱۰٫۹ است. از طرف دیگر ، کربنات کلسیم تا حدودی در آب قابل انحلال بوده از آن برای افزایش پی اچ آب استخر های شنا که خاصیت اسیدی دارند استفاده می شود در حالی که کربنات کلسیم در آب خالص نا محلول است اما اگر آب حاوی دی اکسید کربن باشد ، کربنات کلسیم در آن حل شده و اسید کربنیک ایجاد می گردد. نحوه ایجاد باران اسیدی در طبیعت نیز با ایجاد همین واکنش شیمیایی در اتمسفر است.
مصارف خانگی و صنعتی کربنات کلسیم و کربنات سدیم
هر یک از این مواد دارای کاربرد های مختلفی هستند. مصرف اصلی کربنات کلسیم در صنایع ساختمانی است که به عنوان ماده افزودنی ملات و یا ماده اولیه در دیوار کشی و اتصالات استفاده می شود. کربنات کلسیم همچنین در تولید انواع آهک همچون آهک زنده و آهک هیدراته ، تولید رنگ و پوشش ، تولید کود های کشاورزی جهت تصحیح پی اچ خاک و … نیز کاربرد دارد. کربنات کلسیم خوراکی کاربرد فراوانی به عنوان مکمل دارویی و غذایی برای درمان کمبود کلسیم دارد. همچنین کربنات کلسیم خوراک دام و طیور هم ماده ای مهم در جیره غذایی حیوانات اهلی است.
اما کاربرد اصلی کربنات سدیم در تولید شیشه است که از آن به عنوان عامل گدازنده استفاده می شود. برای این منظور ، سودا اش را با سیلیکا ترکیب می نمایند تا دمای ذوب مواد اولیه در تولید شیشه را کاهش دهد. همچنین سدیم کربنات به میزان فراوانی به پودر شوینده افزوده می شود تا آب را سختی گیری نموده و با حذف یون های اضافی ، به شستشوی بهتره لباس ها کمک نماید.
