آهک هیدراته چیست؟

آهک هیدراته با فرمول شیمیایی هیدروکسید کلسیم یکی از فراورده های تولید شده از سنگ آهک است. این محصول دارای ساختار مولکولی Ca(OH)2 بوده و با اسامی مختلفی همچون آهک شکفته شده ، آهک آبخورده و آهک مرده معروف است. آهک هیدراته یک محصول فوق العاده پر مصرف می باشد که در صنایع ساختمانی ، فولاد سازی ، تولید کاغذ و نیز صنایع غذائی بکار می رود.

آهک هیدراته به دلیل واکنش پذیری و ویژگی های شیمیایی خود با سنگ آهک تفاوت دارد. این ماده انحلال پذیری اندکی در آب داشته و در صورت ترکیب با آب ، هیچ واکنش خاصی از خود نشان نمی دهد و پس از مدتی ته نشین خواهد شد. همچنین از نظر شیمیایی یک ترکیب قلیایی است که با اسید ها واکنش می دهد و آنها را خنثی می کند. آهک هیدراته ماده بسیار پایداری است اما به مرور زمان و پس از سالها ، با جذب گاز دی اکسید کربن محیط ، دوباره به منشاء اصلی خود یعنی سنگ آهک تبدیل خواهد شد.

 
جدول مشخصات فنی و شیمیایی
 فرمول شیمیاییCa(OH)2
جرم حجمی۷۴٫۰۹۲ گرم بر مول
pH۱۲٫۴
دانسیته۲٫۲
شکل ظاهریگرد سفید رنگ
اسامی فارسی آهک مرده – آهک شکفته – آهک آب خورده – آهک آبدیده
اسامی لاتینCalcium hydroxide – Calcium hydroxide – hydrated lime
حلالیت مقدار کم در آب – نا محلول در الکل و گلیسیرین
 

تولید آهک هیدراته

هیدروکسید کلسیم را می توان از سنگ آهک معمولی و یا دولومیت تولید نمود. ماده اولیه برای تولید این محصول ، کربنات کلسیم با فرمول شیمیایی CaCO3 می باشد. تولید صنعتی آهک شکفته یا هیدراته از طریق ترکیب آهک با آب است. با توجه به میل شدید آهک پخته شده با فرمول اکسید کلسیم به جذب یون هیدروکسید ، چنانچه آن را با آب ترکیب نماییم شکفته می شود. اما مسئله مهم در تولید اهک هیدراته ، نوع ترکیب نمودن آهک و آب است. ما در “سینا تولید” از سیستم پیشرفته هیدراسیون برای این منظور استفاده می نماییم. بر طبق این روش ، به جای پاشش مستقیم آب بر روی آهک که موجب کاهش شدید کیفیت آن می گردد ، از طریق تزریق بخار آب جوش با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی گراد آهک را شکفته می نماییم.

فرایند کلی تولید هیدروکسید کلسیم از طریق تبدیل سنگ آهک به آهک زنده به روش پخت و در مرحله بعدی ، تبدیل آهک زنده به هیدروکسید کلسیم از طریق ترکیب با آب است. پخت آهک در داخل کوره آهک پزی انجام می شود. محصول تولید شده خاصیت قلیایی دارد و به صورت گردی سفید رنگ و خشک است. 

واکنش تجزیه آهک هیدراته :

Ca(OH)2 → Ca2 + 2OH

واکنش بازگشت هیدروکسید کلسیم به سنگ آهک :

Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3 + H2O

واکنش تجزیه آهک هیدراته در آب جوش ۵۱۲ درجه سانتی گراد :

Ca(OH)2 → CaO + H2O

 

ویدیو واکنش شیمیایی جالب تولید آهک هیدراته از آهک زنده

 

کاربرد آهک هیدراته در چه مواردی است

تصفیه آب و فاضلاب

آهک هیدراته هیدروکسید کلسیم در تمامی تصفیه خانه های آب و فاضلاب برای حذف مواد آلوده کننده آب ، رسوبات ، الکل ها ، اسید ها ، یون های فلزی ، کلسیم لیگنوسولفات و کدورات استفاده می شود. هیدروکسید کلسیم که یک ماده قلیایی است و می تواند پی اچ آب هایی که اسیدی شده اند را تصحیح نماید و به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده ، باکتری ها و قارچ های بیماری زا را از بین ببرد.

مصالح ساختمانی

آهک علاوه بر اینکه خود یکی از مواد پر کاربرد در ساخت و ساز است ، همچنین برای تولید سایر مصالح ساختمانی هم مصرف می شود. شاید دیده باشید که پس از آسفالت کردن معابر ، بر روی آن پودر سنگ آهک می ریزند. ترکیب آهک و آسفالت باعث ارتقاء کیفیت و پایداری اسفالت خواهد شد. این ماده می تواند از ترک خوردن و ترکیدن آسفالت بر اثر یخ زدگی جلوگیری کرده و پیوند قیر و اسفالت را افزایش دهد. همچنین مانع از رشد گیاهان در بستر راه می شود. در زمینه تولید سیمان نیز به مقدار زیادی آهک هیدراته استفاده می نمایند چون استحکام سیمان پورتلند را افزایش داده و قابلیت شکل پذیری آن را ارتقاء می دهد.

ذوب آهن و فولاد سازی

صنعت تولید استیل هم از جمله مصرف کنندگان اصلی آهک هیدروکسید کلسیم است. این محصول در کوره های اکسیژن و قوس الکتریکی به همراه سنگ آهن پخته می شود تا خود را به مواد ناخواسته آن همچون سیلیس ، منگنز ، گوگرد و فسفر چسبانده و در نهایت به شکل سرباره از آهن مذاب جدا گردد. بازی بودن آهک هیدراته برای رفع آثار اسیدی در این صنعت کارایی دارد. از طرفی نقش روان سازی و پوشش دهندگی برای محصولات فولادی را ایفا می نماید.

کشاورزی

برخی زمین های کشاورزی به دلیل اسیدی شدن دارای تعادل لازم برای رشد گیاهان نیستند. بخصوص در زمین های چمن کاری شده باید به این موضوع توجه نمود زیرا چمن تمایل به رشد در خاکی با خاصیت قلیایی تر دارد. به همین خاطر کشاورزان آهک هیدراته هیدروکسید کلسیم را برای تنظیم اسیدیته در اختیار زمین کشاورزی قرار می دهند. این کار مزیت دیگری هم دارد که مثل یک ماده افت کش سبب از بین رفتن آفات نباتی می شود.

پرورش دام و طیور

خاصیت ضدعفونی کنندگی آهک هیدراته سبب شده گاوداری ها و مرغداری را با استفاده از محلول آن میکروب زدایی کنند. هیدروکسید کلسیم قادر است بوی نامطبوع این محل ها را هم از بین ببرد. معمولا در ورودی سالن مرغداری و اسطبل ، حوضچه ای وجود دارد که در آن آب آهک می ریزند. این مایع یکی از بهترین مواد گندزدا جهت جلوگیری از وجود عوامل بیماری زا به داخل است.

سایر مصارف

  • در صنایع تولید کاغذ به منظور کاستیک زدایی
  • در صنایع تصفیه اب و فاضلاب به عنوان عامل لخته کننده
  • در ساختمان سازی برای تهیه ملات در ترکیب با سیمان و پودر سنگ و …
  • در ساخت جاده ها و راه ها برای بستر سازی و شفته کاری
  • آهک خوراک دام و طیور برای تامین کلسیم مورد نیاز بدن حیوانات
  • در کشاورزی به منظور دیواره سازی و جلوگیری از رشد علف هرز
  • در صنایع غذایی جهت تولید آب آهک و پخت و مربا و …
  • در کارخانه های تصفیه قند و شکر به منظور تصفیه چغندر قند و نیشکر
  • در دفع زباله های عفونی و بیمارستانی جهت نابودی  عوامل بیماری زا
  • برای ضدعفونی مراکز پرورش دام و طیور و استخر های پرورش ماهی و آبزیان
آهک هیدراته

آنالیز آهک هیدراته

آنالیز آهک هیدراته برای صنایع مختلف بخصوص صنایعی که فعالیت حساسی داشته و مواد تشکیل دهنده آهک بر روی ویژگی های محصول نهایی تاثیر گذار است دارای اهمیت می باشد. مواد تشکیل دهنده آهک توسط روش های مختلف نظیر استفاده از دستگاه XRF سنجیده می شود. آنالیز کلی آهک هیدراته سینا تولید طبق جدول زیر است اما با توجه به گستردگی و فراوانی محصولات تولیدی در این مجموعه ، چنانچه آنالیز برای مصرف مورد نظر اهمیت دارد ، حتما آنالیز مربوط را از بخش فنی ما دریافت نمایید.

Hydrated Lime Chemical Analysis
ردیفترکیبدرصد وزنی
۱MgO۱٫۸
۲Cl۰٫۳۶
۳L.O.I۲۱٫۱۵
۴Al2O3۰٫۱۹
۵CaO۷۴٫۵
۶Laa&Lu۱>
۷SiO2۰٫۳۸
۸Fe2O3۰٫۷۴
۹SO3۰٫۳
۱۰SrO۱٫۶
 

تفاوت آهک هیدراته با سایر انواع آهک

آهک ها دارای انواع گوناگونی هستند. برخی انواع آهک به صورت خام و معدنی و برخی به شکل سنتزی و شیمیایی می باشند. آهک هیدراته از نوع آهک های شیمیایی است به این معدنی به صورت معمول در طبیعت یافت نشده و باید آن را تولید نمود. وجو مشترک تمامی انواع آهک در وجود یون کلسیم در آنها می باشد. سنگ آهکی که در طبیعت وجود دارد از نظر شیمیایی حاوی گاز دی اکسید کربن است و فرمول کلی آن ، کربنات کلسیم می باشد در حالی که آهک هیدراته فاقد گاز کربنیک بوده و یون هیدروکسید در آن وجود دارد.

نوع دیگر آهک که بسیار پر کاربرد است ، آهک زنده (آهک پخته شده) می باشد. این ماده تنها شباهتی که با هیدروکسید کلسیم دارد در وجود یون کلسیم در آن است اما تفاوت های زیادی با هم دارند. اولا اینکه آهک زنده دارای اکسیژن در ساختار خود می باشد در حالی که آهک هیدراته حاوی یون هیدروکسید است. تفاوت دیگر در واکنش پذیری این ماده است. آهک زنده یا فعال در صورت ترکیب با آب ، به شدت واکنش داده و حرارت و حباب ایجاد می نماید. اما هیدروکسید کلسیم که با نام آهک مرده هم شناخته می شود ، هیچ واکنشی شیمیایی خاصی در ترکیب با آب ندارد.

آب آهک چیست

آب آهک یک مایع تولید شده از ترکیب آهک هیدراته خوراکی با آب است. این ترکیب بیشتر به دلیل کاربرد های آن در آشپزی و تهیه مواد خوراکی معروف می باشد. آب آهک یک مایع شفاف و زلال آب مانند است که پس از ته نشین شدن پودر هیدروکسید کلسیم ، از آن جدا می شود و خاصیت قلیایی دارد. این مایع می تواند شکل ظاهری میوه ها را تقویت کند تا پس از پخت ، حالت خود را از دست ندهند. مثلا برای تهیه خیار شور ، معمولا خیار های تازه را به مدت ۱۰ تا ۲۴ ساعت داخل آب آهک قرار می دهند تا پس از تبدیل شدن به خیار شور ، شکل ظاهری و ترد بودن آنها حفظ گردد. این روش برای پخت مربای انجیر و کدو حلوایی هم کاربرد دارد.

مردم در نقاط مختلف جهان از محلول هیدروکسید کلسیم برای استفاده در مواد خوراکی استفاده می کنند. مردم امریکا آن را برای فراوری ذرت بکار می گیرند. در کشور ما از آن به منظور پخت مربا استفاده می کنند. این ماده همچنین در تولید قند از نیشکر و چغندر قند در فرایندی به نام کربناته کردن شرکت داده می شود. در تولید آب میوه های غنی از کلسیم هم از آب آهک استفاده می گردد.

چه آهکی برای کار ما مناسب است

هر شغل و صنعتی نیازمند آهک مخصوص به خود است. آهک زنده معمولا برای امور ضدعفونی کنندگی ، تولید مصالح و ایجاد حرارت مصرف می شود. برای آب هیدراته کاربرد های خیلی بیشتری در فیلتراسیون ، تصفیه و تولید محصولات مختلف وجود دارد. اکسید کلسیم نسبت به آهک شکفته دارای چگالی بیشتری است و برای صنایعی که مصرف هر کدام از این دو محصول تفاوتی ندارد ، به صرفه تر محسوب می شود. این دو نوع آهک در واکنش های شیمیایی با هم متفاوت هستند. آهک زنده چگالی بیشتری دارد و فعال تر از آهک هیدراته است. این ترکیب ، ماده اولیه تولید آهک شکفته است. حرارت تولید شده از تماس آب با آهک پخته شده حتی می تواند آب را به جوش بیاورد در حالی که آهک هیدراته واکنش اندکی ایجاد کرده و تنها pH آب را افزایش می دهد.

اهک زنده یک کاتالیزور است و تولید فولاد برای سرباره گیری مصرف می شود. سولفور زدایی از صنایع آلاینده و ضدعفونی واحد های پرورش دام و طیور و شیلات از دیگر کاربرد های آن است. آهک آبدار در موارد بیشتری همچون کشاورزی و باغداری ، تولید کاغذ ، تصفیه آب و فاضلاب ، خنثی سازی اسید ها و موارد ساختمانی کاربرد دارد.

آهک هیدراته

قیمت فروش آهک هیدراته

کارخانه آهک هیدراته سینا تولید بزرگترین تولید کننده هیدروکسید کلسیم پودری با کیفیت ممتاز ، این محصول را با خلوص بالا و کیفیت عالی برای استفاده در کلیه کاربرد ها عرضه می نماید. نوع بسته بندی این آهک به صورت کیسه های ۲۵ کیلوگرمی و فله ای برای مصارف داخل کشور و کیسه جامبوبگ و بیگ بگ برای امور صادراتی است. همچنین محصول ما دارای قیمت بسیار مناسب نسبت به کیفیت آن بوده و کاملا توجیه پذیر و رقابتی می باشد.

سوالات متداول

آهک هیدراته و آهک زنده چه تفاوتی با هم دارند؟

این دو ماده از نظر شیمیایی با هم متفاوتند. آهک هیدراته دارای فرمول شیمیایی هیدروکسید کلسیم است در حالی که آهک زنده اکسید کلسیم می باشد. همچنین آهک زنده در صورت ترکیب با آب ، بسیار ناپایدار می شود و تغییرات شیمیایی شدیدی ایجاد می کند در حالی که هیدروکسید کلسیم در واکنش با آب ، هیچ واکنشی نشان نمی دهد.

کاربرد آهک هیدراته در گاوداری و مرغداری چیست؟

این نوع آهک خاصیت ضدعفونی کننده دارد به همین خاطر از آن برای ضدعفونی و از بین بردن عوامل بیماری زا از سطوح ، کف زمین و دیواره های گاوداری و مرغداری استفاده می کنند.

آیا آهک هیدراته همان آهک هیدرولیک می باشد؟

خیر. با وجود شباهت ظاهری اما این نوع آهک با آهک هیدرولیک تفاوت دارد.

آهک هیدراته خوراکی هم تولید می شود؟

هیدروکسید کلسیم در صنایع غذایی و مواد خوراکی هم کاربرد دارد. البته این محصول باید به صورت آب آهک و کاملا تصفیه شده مصرف شود.

 

منابع علمی :

https://en.wikipedia.org/wiki/Calcium_hydroxide

https://www.healthline.com/health/calcium-hydroxide