یکی از آزمون های سنجش کیفیت شیر و لبنات ، بررسی افزوده شدن ماده شیمیایی سود سوز آور چه به صورت سود مایع و چه محلول سود پرک در داخل این محصول است. برای این منظور باید در آزمایشگاه علاوه بر سود پرک ، اسید لاکتیک نیز به شیر افزوده شده و سپس آزمون های سنجش pH ، EC ، الکل ، خاکستر و … انجام شود. از نظر علمی به دلیل اینکه سود سوز آور یک ماده قلیایی است ، بنابراین میزان pH و EC و خاکستر را در لبنات افزایش می دهد.
تشخیص سود پرک در شیر – چرا و چگونه؟
شیر و لبنیات از جمله مهم ترین مواد غذایی در تغذیه بشر هستند که میزان فراوانی از نیاز بدن را به پروتئین ، قند ، ویتامین ها و ریز مغذی ها تامین می کنند. وجود همین مقدار مواد مغذی در شیر سبب می شود این ماده پتانسیل زیادی برای فاسد شدن سریع داشته باشد به همین علت برخی از افراد سود جو با افزودن مواد شیمیایی نظیر سود پرک و سود مایع به شیر ، زمان فساد آن را عقب می اندازند. این عامل سبب شده تا بخش آزمایشگاهی کارخانجات تولید مواد لبنی به صورت مستمر اقدام به بررسی کیفیت شیر ورودی به مجموعه خود نموده و تازگی و وجود مواد زیان آور در آن را بسنجند.
بررسی های کیفی به منظور جلوگیری از تقلب در عرضه شیر و در نتیجه کاهش خطرات آن برای جامعه انجام می شود. متاسفانه برخی افراد ، با اطلاع از اینکه در اثر کاهش اسیدیته محیط شیر می توان زمان فساد آن را به تعویق انداخت ، از ماده ای شیمیایی به نام سود سوز آور که با نام های سود پرک و سود مایع در بازار شناخته می شود استفاده می نمایند. این مواد شیمیایی برای سلامت مصرف کنندگان بسیار زیان آور است بنابراین باید در صورت تشخیص آن در شیر ، از مصرف این فراورده جلوگیری نمود. امروزه استاندارد های مختلفی برای سنجش میزان مواد شیمیایی و زیان آور در لبنیات تدوین شده است.
یکی از معیارهای سنجش سلامت شیر ، اندازه گیری هدایت الکتریکی یا EC می باشد. هدایت الکتریکی به معنی میزان عبور جریان الکتریکی از یک ماده است که مربوط به برخی یون های فلزی آزاد در آن محیط می شود. شیر تازه و سالم دارای هدایت الکتریکی بین ۴ تا ۵ میکروزیمنس بر سانتیمتر در دمای ۲۵ درجه سلسیوس است. افزودن آب ، چربی های غیر معمول و مواد شیمیایی سبب کاهش یا افزایش هدایت الکتریکی شیر می شود. هدایت الکتریکی یکی از معیار های ایجاد تغییر در شیر ، مراحل تخمیر و فعالیت استارتر ها است و یک جایگزین مناسب برای تست شمارش میکروبی شیر محسوب می شود.
آیا مصرف سود پرک در صنعت لبنیات زیان آور است؟
سود سوز آور به شکل مایع یا جامد آن یک ماده شوینده مناسب بوده و در کارخانجات مختلف از جمله تولید کنندگان مواد خوراکی به عنوان ماده چربی زدا ، رسوب گیر و شوینده کاربرد دارد. محلول سود پرک برای شستشوی ماشین آلات ، رفع گرفتگی چاه ها و تصفیه فاضلاب کارخانه های تولید لبنیات کاربرد دارد. ولی مصرف این ماده شیمیایی غیر خوراکی در شیر برای مصرف کنندگان زیان آور خواهد بود.
