آهک هیدراته چیست

آهک هیدراته hydrated lime یک ترکیب شیمیایی با فرمول هیدروکسید کلسیم تولید شده در اثر گرمادهی و رطوبت دهی سنگ آهک است که به صورت معمول در طبیعت بسیار کمیاب می باشد و اگر یافت شود ، ماده ای به نام پرتلندیت است که در برخی مناطق آتشفشانی وجود دارد. آهک هیدراته مانند سایر فلزات هیدروکسید شده ، دارای ساختار پلی متریک است به این شکل که یک گروه هیدروژنی قوی بین لایه های آن وجود دارد.

 

مشخصات فنی آهک هیدراته
نام های فارسیآهک هیدراته – کلسیم هیدروکسید – آهک آبخورده – آهک آب دیده – آهک مرده – آهک شکفته
نام های لاتینCalcium hydroxide – hydrated lime – Calcium hydrate – Portlandite – caustic lime – pickling lime – slaked lime
فرمول شیمیایی آهک هیدراتهCa(OH)2
انحلال پذیری در آب۱٫۸۹ g/L (دمای صفر درجه) – ۱٫۷۳ g/L (دمای ۲۰ درجه) – ۰٫۶۶ g/L (دمای جوش)
دانسیته آهک هیدراته۲٫۲۱۱ گرم بر متر مکعب در حالت جامد
وزن مولکولی آهک هیدراته۷۴٫۰۹۳ g/mol
مشخصات فیزیکیسفید رنگ – بدون بو – پودری
حلال هاآب (در شرایط خاص) – اسید ها – گلیسیرول
ساختار کریستالیشش ضلعی
دمای ذوب۵۸۰ درجه سانتی گراد (به همراه از دست دادن رطوبت و تجزیه کامل)

 

روش تولید آهک هیدراته چگونه است

آهک هیدراته یک ترکیب شیمیایی گرما دیده است که در اثر ترکیب با آب ، لایه های هیدروژنی در آن ایجاد می شود. برای تولید آهک هیدراته از سنگ آهک با فرمول شیمیایی CaCO3 استفاده می شود که فرمول اولیه سنگ کربنات کلسیم است. عملیات پخت یا گرمادهی که در دمای بالای هزار درجه سانتی گراد انجام می گیرد باعث تغییرات فیزیکی و شیمیایی در این ماده شده و فرمول ساختاری آن را تغییر می دهد.

طی فرایند گرمادهی ، آهک خالص می شود اما هنوز یک مرحله برای تولید آهک هیدراته باقی مانده است. آهک پخته شده فاقد هیدروژن بوده و برای افزودن این عنصر باید آن را با آب ترکیب نمود. به همین علت آهک هیدراته را آهک آبخورده یا آهک آبدیده هم می نامند. روش ترکیب کردن آهک با آب تاثیر زیادی در کیفیت آن دارد. امروزه از دستگاه های خاصی به نام سیستم هیدراتاسیون برای ایجاد حداکثر کیفیت محصول استفاده می نماییم.

 

آهک هیدراته چه موارد مصرفی دارد

آهک هیدراته ماده بسیار پر کاربردی است که تقریبا در همه زمینه ها از صنعت تا خوراکی ها مصرف می شود. مهمترین کاربرد آهک هیدراته در بخش ساختمانی و جاده سازی است. با این حال در تولید محصولات شیمیایی ، خوراک دام و طیور و آبزیان ، تصفیه آب و فاضلاب ، استخراج نفت و گاز ، خنثی سازی اسید ها و تنظیم پی اچ ، کشاورزی ، تولید کاغذ و مقوا ، ذوب آهن و تولید فولاد ، مکمل های غذایی و دارویی و … کاربرد دارد.

 

ویژگی عجیب انحلال پذیری آهک هیدراته در آب

آهک هیدراته تقریبا در آب نامحلول است اما در دما های مختلف بخشی از آن قابل حل خواهد بود. اما نکته عجیبی که در مورد آن وجود دارد این است که معمولا با افزایش دمای آب ، مواد مختلف بهتر در آب حل می شوند اما این موضوع در مورد آهک هیدراته بر عکس می باشد. انحلال پذیری آهک هیدراته در آب ۷۰ درجه سانتی گراد تقریبا نصف مقدار محلول آن در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد است. علت این اتفاق غیر معمول به واکنش شیمیایی آهک هیدراته با آب که واکنشی اگزوترمیک یا گرمازا است برمی گردد. به این صورت که هر چه دمای آب پایین تر باشد ، مقدار بیشتری آهک هیدراته در آن حل خواهد شد.

با وجود اینکه آهک هیدراته در آب نامحلول است اما در صورت ترکیب این دو ماده ، آهک بخشی از ویژگی های شیمیایی خود را به آب می دهد.در اثر ترکیب آهک هیدراته با آب ، ماده شیری رنگی به دست می آید که آب آهک یا شیر آهک Limewater نامیده می شود. آب آهک یک محلول قلیایی با عملکرد های آهک هیدراته است که معمولا در پخت خوراکی ها یا برخی کاربرد های صنعتی استفاده می شود.