جوش زیر پوستی ، علت و درمان آن
جوش زیر پوستی به انگلیسی under skin pimple در لایه های پایینی و عمیق پوست ایجاد شده و به سختی دیده می شود. ولی با فشار دادن پوست کاملا مشخص و گاهی دردناک است. جوش زیر پوستی معمولا به دلیل کیست یا غده‌ای ریز ایجاد می گردد و هر چه بیشتر آنها را دستکاری کنید دچار التهاب و درد بیشتری خواهد شد. تشکیل این نوع جوش به دلیل ترکیب شدن سبیوم (چربی) و آلودگی های وارد شده از منافذ باز پوست است. درمان جوش زیر پوستی با دارو یا با روش های خانگی ، زمان بر بوده و نیازمند صبر می باشد. ما در این مقاله به موثرترین روش های درمان این نوع جوش می پردازیم.
چرا جوش زیر پوستی می زنیم؟
حتما توجه کرده اید که جوش های زیر پوستی بیشتر در محل هایی مثل چانه ، پیشانی ، گردن، بین کتف ها ، کمر و قفسه‌ی سینه پیدا می شود زیرا این محل ها غدد چربی بیشتری دارند. غدد چربی پوست سباسه نام دارد. کانال های کوچکی فولیکول ها را به غده‌های سباسه متصل می کنند. سباسه نوعی چربی به نام «سبوم»، ازطریق گشودن یک فولیکول ترشح می نماید تا پوست را مرطوب کرده و از آن در برابر خشکی ، نور خورشید و آلودگی های بیرونی محافظ کند. اما گاهی این منافذ پوستی توسط سلول‌های مرده مسدود گردیده و چربی سبوم نمی‌تواند به سطح پوست راه یابد و به ناچار در غدد سباسه جمع و تبدیل به جوش می گردد. این وضعیت می تواند در اثر فعالیت های باکتری های موجود بر روی پوست به جوش های چرکی بدل شود، نوع خاصی از باکتری به نام پروپیونی باکتریوم قادر به تولید آنزیم و مواد شیمیایی است که با جذب سلول های خونی در محل ، سبب قرمزی و التهاب پوست خواهد شد.
جوش زیر پوستی نوعی کیست یا ندول ایجاد شده از از ترکیب سبوم (چربی)، باکتری و آلودگی های تجمع یافته در منافذ پوست است. این جوش ها که درناک تر از آکنه معمولی می باشد، بسته هستند و معمولا زمان بیشتری برای درمان آن ها نیاز است، جوش های زیر پوستی دردناک بوده و سبب التهاب و قرمزی پوست اطراف خود می گردد.
درمان جوش زیر پوستی در خانه
جوش زیر پوستی معمولا پس از مدتی خود به خود از بین می رود ولی اگر خیلی بزرگ و دردناک شده اند و یا برای بهبود آنها عجله دارید، درمان های خانگی موثری برای این منظور وجود دارد. رعایت چند نکته هم حائز اهمیت است مثلا هیچ وقت این جوش ها را فشار ندهید زیرا به دلیل بسته بودن جوش زیر پوستی ، مواد عفونی آن تخلیه نمی شود بلکه در زیر پوست جابجا شده و در قسمت دیگری سبب ایجاد جوش جدید خواهد شد. حتی ممکن است ترکاندن این جوش‌ها، اثری دایمی و نامطلوبی داشته باشد. اگر محتویات جوش زیر پوستی را که معمولا عفونی هستند به قسمت های عمیق‌تر پوست هل دهد ، التهاب را بیشتر کرده و درمان را سخت تر خواهد نمود.
کمپرس گرم ; روش بسیار موثر
کمپرس آب روش ساده اما کاربردی در درمان جوش زیر پوستی است زیرا حرارت سبب باز شدن منافذ پوستی شده و جوش را به سطح پوست نزدیک تر می‌کند. اگر جوش زیر پوستی به سطح پوست برسد ، سر باز کرده و چربی ، سلول‌های مرده‌ی پوست و عفونت داخل آن خارج خواهد شد. کمپرس گرم ، درد ناشی از جوش را تسکین می دهد. توصیه می شود کمپرس گرم را برای سه چهار بار در روز و به مدت ده الی پانزده دقیقه روی جوش زیر پوستی خود قرار دهید. تا جوش ها سر باز کرده و چرک جوش از پوست تان خارج شود. برای این منظور می توانید از کمپرس آماده استفاده نمایید یا یک پارچه یا حوله را داخل آب جوش یا ماکروفر قرار دهید. مراقب گرمای کمپرس باشید که سبب ایجاد سوختگی پوست نشود.
روغن درخت چای مفید است
روغن درخت چای خاصیت آنتی بیوتیکی و ضد باکتری دارد و جایگزین خانگی داروهای شیمیایی است. این محصول را می توانید از عطاری ها و داروخانه ها تهیه نمایید. بهتر است روزی دو مرتبه پوست اطراف جوش زیر پوستی را به روغن درخت چای آغشته کنید. مصرف روغن خالص توصیه نمی شود و بهتر است از محلول های پنج درصد آن استفاده نموده و یا به نسبت یک به یک با روغن های گیاهی یا معدنی مانند روغن نارگیل ، زیتون ، جوجوبا یا وازلین مخلوط کنید. سپس آن را روی جوش های زیرپوستی مالیده و اجازه دهید در طول شب باقی بماند.
روغن درخت چای خواص میکروب کشی داشته و برای پاک سازی منافذ پوستی از آلودگی های ایجاد کننده جوش زیر پوستی موثر است. محققان در دو آزمایش بالینی متوجه شدند که ژل حاوی ۵ درصد روغن درخت چای، برای از بین بردن جوش زیر پوستی خفیف تا متوسط ماده‌ی مؤثری محسوب می‌شود. روغن درخت چای در بسیاری از محصولات بهداشتی بکار می رود.
عسل ; یک ماده همیشه موثر
عسل یک ماده ضدعفونی کننده طبیعی و صد در صد بدون عوارض است. برای درمان جوش زیر پوستی باید از عسل خام استفاده کنید. عسل خام عسلی است که حرارت ندیده و تصفیه نشده است. بیشتر عسلی که در فروشگاه ها بفروش می رسد از نوع فیلتر شده است که برای این منظور مناسب نخواهد بود. هر چقدر عسل مدت بیشتری روی پوست بماند بهتر است به همین خاطر اگر در طول شب آن را روی جوش های زیر پوستی قرار دهید موثرتر خواهد بود.
درمان جوش زیر پوستی با دارو های موضعی و آنتی بیوتیک
دارو های شیمیایی مختلفی برای درمان آکنه وجود دارند. هر کدام از ترکیبات موجود در داروها می تواند یکی از عوامل ایجاد جوش را تسکین دهد. مثلا داروهای حاوی بنزوئیل پروکساید برای از بین بردن پروپیونی باکتریوم موثر است. و یا اسید سالیسیلیک خاصیت لایه برداری سلول‌های مرده روی سطح پوست را دارد تا منافذ پوستی باز شده و مواد جوش های زیر پوستی به راحتی تخلیه شود. سولفور یا همان ترکیبات گوگردی هم می تواند باکتری های پروپیونی باکتریوم را به خوبی از بین ببرد. اسید میوه یا آلفا هیدروکسی اسید AHA یک ترکیب شیمیایی لایه بردار است. ترکیب رتینوئید با پاک سازی منافذ پوستی ، چربی سبیوم بیش از حد آن را تخلیه می کند. این ترکیبات شیمیایی که در قالب شوینده‌های ضدجوش ، کرم ، ژل ، لایه بردار پوست صورت ، لوسیون و دستمال های مرطوب پاک‌کننده در داروخانه ها عرضه می گردد ، هر کدام خاصیت مخصوص به خود را داشته و بدون نسخه قابل خریداری است اما توصیه می کنیم برای مصرف آنها ، به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا داروی متناسب را تجویز نماید. استفاده از همه این محصولات و یا حتی برخی از آنها ممکن است برای پوست های حساس زیان آور باشد.
آنتی بیوتیک های طبیعی یا شیمیایی سبب کاهش التهابات ناشی از جوش های زیر پوستی می شود، از آن جمله می‌توانیم کلیندامایسین و اریترومایسین را نام ببریم. این داروها موضعی هستند و برای سلامت بدن ما زیان آور نیستند.
- برخی داروهای موضعی درمان جوش زیر پوستی عباتند از:
- بنزوئیل پروکساید : از بین برنده باکتری‌های پروپیونی باکتریوم که سبب التهاب جوش می شود
- سالیسیلیک اسید : دارای خاصیت لایه برداری سلول های مرده است. این ماده با باز کردن منافذ پوستی ، سبب تخلیه محتویات جوش می گردد. همچنین خاصیت ضد التهابی دارد
- سولفور (گوگرد) خاصیت میکروب کشی دارد و باکتری پروپیونی باکتریوم که تولید کننده عفونت است را از بین می برد
- آلفا هیدروکسی اسید یا اسید میوه که در قالب کرم های AHA با درصدر های مختلف در بازار وجود دارد خاصیت لایه برداری پوست داشته و پوست مرده را برمی دارد
- رتینوئید : باز کننده منافذ پوست به منظور تخلیه محتویات جوش و چربی اضافی است
چسب جوش زیر پوستی
چسب جوش مانند یک لایه‌ی محافطتی بوده و از جوش‌ها در مقابل عفونت محافظت می نماید. چسب جوش زیر پوستی می تواند چرک جوش را به خود جذب نموده و به درمان جوش زیر پوستی سرعت بخشد. این چسب ها باعث تسکین درد , ضد عفونی , بهبود جای جوش شده و در مقابل نفوذ رطوبت و نفوذ باکتری مقاوم است. چسب جوش معمولا حاوی هیدروکلوئید و سالیسیلیک اسید می باشد و با جذب و تخلیه چربی و عفونت جوش زیر پوستی ، به بهبود سریع تر آن کمک می کند.
پیشگیری بهتر از درمان است
صورت خود را بیش از حد نشوئید
صورت خود را حداکثر یک تا دو بار در روز بشویید. پوست های حساس و مستعد جوش زدن بسیار تحریک پذیر هستند و باید از انجام کارهایی همچون شستن بیش از حد که سبب تحریک آن می شود خودداری نماییم. شست و شوی بیش از حد پوست موجب خشکی شده و در نتیجه پوست را به ترشح چربی بیشتر ترقیب می نماید. این چربی اضافی در منافذ پوست تجمع کرده و به دلیل لایه مرده ای که بر روی پوست های خشک وجود دارد ، امکان خارج شدن نمی یابد و در نتیجه سبب ایجاد جوش زیر پوستی می گردد.
لایه برداری و سایش پوست زیان آور است
اسکراب زیاد و لایه برداری عمیق پوست موجب باز شدن منافذ شده و وجود عوامل آلوده کننده به لایه های عمیق تر پوست را تسهیل می نماید.
روبالشی تان را به طور مرتب بشوئید
تمیز نگه داشتن روبالشی و لباس هایی که با پوست صورت سر و کار دارند برای جلوگیری از جوش های زیر پوستی مهم است. انباشت آلودگی ها و پوست های مرده بر روی روبالشی به مدت طولانی سبب رشد باکتری ها شده و شرایط را برای ایجاد جوش و آکنه فراهم می نماید.
از محصولاتی که ایجاد جوش می کنند استفاده نکنید
پیش از خرید هر محصول آرایشی و بهداشتی مطمئن شوید که آن محصول غیر آکنه زا ، بدون روغن و غیر کومدون زا باشد
به متخصص پوست مراجعه نمایید
درمان جوش زیر پوستی از جوش های سطحی سخت تر است و در صورت دستکاری می تواند خطرناک باشد و آثار زخم و فرورفتگی در پوست ایجاد نماید. در صورت عمیق یا گسترده بودن جوشهای زیر پوستی نمی توان آن را به روش های خانگی درمان نمود و باید به دکتر پوست مراجعه نماییم تا با روش های تخصصی همچون تزریق داخل ضایعه‌ای کورتون ها مانند تریامسینولون اقدام به درمان و کاهش التهابات نماید.
ابتلای دائمی به جوش آکنه می تواند به دلایل هورمونی ، عفونی و … باشد که نیاز به درمان های تخصصی با استفاده از داروهای موثر دارد. اگر شما هم تجربه ای در زمینه جوش های زیر پوستی و روش های درمان آن دارید با ما در میان بگذارید.
منابع علمی:
