سولفات آهن رنگرزی
سولفات آهن با فرمول FeSO4 + 7H2O یک ترکیب شیمیایی است که در فارسی آن را با نام زاج سبز می نامند. سولفات آهن کاربرد های زیادی در صنعت و کشاورزی دارد. این ماده را بیشتر به عنوان ارزان ترین کود آهن در کشاورزی استفاده می کنند و کاربرد اصلی آن در بخش کشاورزی و به منظور درمان کلروز یا کمبود آهن گیاهی است. اما سولفات آهن موارد مصرف صنعتی متعددی در چرم سازی ، آبکاری فلزات و تصفیه آب و فاضلاب هم دارد. در صورت انحلال سولفات اهن در آب ، طیف رنگی سبز بوجود می آید که می توان از آن برای تولید رنگ و جوهر استفاده نمود.
یکی از زمینه های کاربرد سولفات آهن در رنگرزی مربوط به صنعت فرش می شود. در این زمنیه ، از سولفات آهن ۲ ظرفیتی آبدار و خشک و همچنین سولفات آهن سه ظرفیتی می توان استفاده نمود. سولفات آهن سه ظرفیتی که به اصطلاح در رنگرزی فرش با نام دندانه شناخته می شود برای تهیه رنگ تیره کاربرد دارد. همچنین از سولفات آهن ۲ ظرفیتی نیز به دلیل رنگ سبز قوی ، برای تولید طیف های مختلف رنگ سبز استفاده می گردد.
امروزه استفاده از سولفات آهن در تولید رنگ نظیر ایجاد دندانه در رنگرزی نخ و فرش و یا تولید جوهر ، بسیار نادر و اندک شده است. از این ماده بیشتر در رنگرزی سنتی استفاده شده و اغلب آن را به بعنوان یک ماده معدنی به نام زاج سبز می شناسند در حالی که بیشتر به صورت شیمیایی تولید می شود. برای تولید سولفات آهن رنگرزی باید ترکیبات آهنی همچون نمک های آهن یا ضایعات آهن را با اسید سولفوریک واکنش داد. اسید سولفوریک با ایجاد واکنش شیمیایی در آهن ، آن را سولفاته می نماید. زاج سبز تولید شده به این روش دارای رنگ سبز روشن بوده و از نوع سولفات آهن ۲ ظرفیتی ۷ آبه است. به مرور زمان این ماده رطوبت خود را از دست می دهد و اگر پس از مدت زمان مشخصی مصرف نشود به زاج سیاه یا سولفات آهن سه ظرفیتی تبدیل خواهد شد.
