فرمول هیومیک اسید
فرمول شیمیایی اسید هیومیک به عنوان یکی از انواع کود کشاورزی بسیار پیچیده است. اسید هیومیک نام یک ماده خاص نیست بلکه به انواع کود اورگانیک تخمیر شده به روش بیوشیمیایی اطلاق می شود. اصولا ترکیبات هیومیکی از تجزیه پسماندهای کشاورزی توسط انواع خاصی از باکتری های فعال در داخل خاک ایجاد می شود و می تواند در مواد مختلفی از جمله لئوناردیت که نوعی ذغال سنگ است وجود داشته باشد.
فرمول هیومیک اسید مورد مصرف در کشاورزی مانند کود های شیمیایی نظیر ازت ، فسفر یا پتاسیم حالت ثابتی نداشته و می تواند دارای فرمولاسیون متنوعی باشد. همین امر سبب شده تا آزمایشگاه های متفاوت ، آنالیز های مختلفی برای اسید هیومیک ارائه دهند. یکی از ویژگی های مهم فرمول شیمیایی هیومیک اسید ، گستردگی آن است که سبب شده دارای مولکولی بسیار بزرگ باشد به طوری که وزن مولکولی آن ۲۲۷٫۱۷۲ گرم بر مول است.
ساده ترین فرمول اسید هیومیک که نوع پایه ای آن و بدون در نظر گرفتن سایر ناخالصی ها می باشد به صورت C9H9NO6 است. همانطور که در فرمولاسیون هیومیک اسید مشخص می باشد ، عناصر کربن ، ازت و هیدروژن به عنوان مواد مورد نیاز گیاهان وجود دارد و این امر سبب شده تا اسید هیومیک به عنوان یکی از بهترین انواع کود کشاورزی به شمار آید. استفاده از هیومیک اسید همچنین موجب کاهش نیاز به مصرف کود بسیار مهم ازت می شود.
البته همان طور که پیشتر گفته شده ، فرمول شیمیایی هیومیک اسید حالت ثابت ، همیشگی و مشخصی نداشته و می تواند به صورت های دیگری مانند C9H11NO4 هم بروز کند. از طرفی وجود دیگر مواد مفید در ساختار اسید هیومیک نظیر اسید فولویک ، ازت ، فسفر و … بر فرمول شیمیایی آن تاثیر گذار است. با توجه اینکه اسید هیومیک هم به صورت طبیعی در خاک و به صورت شیمیایی از طریق واکنش لئوناردیت با مواد شیمیایی نظیر هیدروکسید پتاسیم و یا سود مایع قابل استخراج است ، این عامل نیز سبب تغییراتی در ساختار آن خواهد شد. با این حال می توان فرمول اسید هیومیک تولید شده به روش شیمیایی را خالص تر از انواع موجود در طبیعت دانست زیرا پروسه تولید آن بیشتر تحت کنترل است.