طرز تهیه صابون در گذشته های دور از طریق ترکیب چربی های حیوانی یا گیاهی با یک ماده قلیایی همچون خاکستر بوده است. این روش همچنان در تولید صابون های سنتی مورد استفاده قرار می گیرد. اما امروزه روش تولید صابون تغییرات زیادی نموده و مواد شیمیایی در پروسه تولید آن وارد شده است. زیرا صابون های قدیمی به خوبی کف تولید نکرده و همچنین از نظر پی اچ حالت نرمالی ندارد که این امر سبب ایجاد مشکلات پوستی می شود و قدرت پاک کنندگی صابون را در مرتبه پایینی قرار می دهد. یکی از مهم ترین مواد شیمیایی مورد مصرف در صابون سازی ، سود سوز آور یا همان کاستیک سودا است. سود سوزآور مورد مصرف در این صنعت می تواند از نوع سود مایع یا سود پرک باشد.
طرز تهیه صابون با استفاده از سود سوز آور
روش کلی تهیه صابون از طریق واکنش دادن چربی با سود مایع یا محلول سود پرک است که طی آن صابون با خاصیت چربی زدایی بالا تولید می شود. اصولا تولید صابون در چهار مرحله انجام می گیرد که به شرح زیر می باشد:
مرحله اول : فرایند صابونی شدن
طی این مرحله ، چربی حیوانی یا روغن نارگیل و یا ترکیبی از هر دو را با سود سوز آور به صورت سود مایع یا سود پرک ترکیب نموده و با استفاده از حرارت ، آن ها را با هم واکنش می دهند. در این مرحله ، علاوه بر تولید صابون ، گلیسیرین هم تولید می شود.
مرحله دوم : گلیسیرین زدایی
جدا سازی گلیسیرین از صابون الزامی نیست ولی با توجه به این که این ماده از خود صابون با ارزش تر می باشد معمولا آن را استخراج می کنند. البته وجود گلیسیرین در صابون باعث نرمی پوست خواهد شد. برای جدا سازی این دو از یک اصل علمی استفاده می شود. گلیسیرین در آب نمک به خوبی انحلال پذیری دارد در حالی که نمک مانع از حل شدن صابون می شود بنابراین با استفاده از آب شور در فرایند صابونی شدن ، می توان گلیسیرین را از صابون جدا سازی نمود.
مرحله سوم : افزایش خلوص صابون
این احتمال وجود دارد که تمامی سود مایع یا محلول سود پرک مصرفی در فرایند تولید ، به صابون تبدیل نشود. بنابراین با ترفندی باید سود سوز آور اضافی را جدا نمود. با توجه به اینکه این ماده یک قلیای قوی است می توان از طریق افزودن یک اسید ضعیف همچون اسید سیتریک ، هم سود مایع اضافی را جدا نموده و هم آب اضافی موجود در صابون را حذف نمود.
مرحله چهارم : تکمیل صابون
اگر دقت نموده باشید ، صابون های موجود در بازار دارای رایحه مطبوع و شکل های هندسی مشخصی هستند. بنابراین در آخرین مرحله باید با افزودن اسانس ، رنگ و مواد نگهدارنده و همچنین قالب زنی ، صابون زیبا و استاندارد مورد علاقه مصرف کنندگان را تکمیل و آماده ارسال به بازار مصرف نمود.
برای تولید سایر مواد شوینده ، چاه بازکن و چربی بر هم از سود سوز آور به شکل سود مایع یا سود پرک استفاده می شود زیرا عملکرد موثری در حذف چربی ، جرم و رسوب دارد. میزان مصرف سود سوز آور معمولا حدود ۵ تا ۱۰ درصد وزنی بوده و برای استفاده از آن باید موارد ایمنی و استاندارد های لازم به خوبی رعایت گردد.