ماده مخدر شیشه چیست
در گویش عامه کسانی که آن را می سازند، توزیع می کنند و یا جز مصرف کنندگان هستند به نام های “شیشه”، “آیس”، “متامفتامین”، “کریستال” یا “تینا” معروف است. اما در میان عموم مردم و در اخبار به آن “کریستال مت” یا همان “کریستال” می گویند که اشاره به این واقعیت دارد که از نظر ظاهری شبیه خرده های کریستال و شیشه مخدر است.
ماده مخدر شیشه یک داروی محرک غیرقانونی و بسیار اعتیادآور است که در فرد آثار سرخوشی طولانی مدت ایجاد می کند. این دارو یک شکل بی بو و بی رنگ از دی مت آمفتامین (یک روانگردان مصنوعی) است و با اسم علمی “کریستال دی مت آمفتامین هیدروکلراید” شناخته می شود. در آزمایشگاه های غیرقانونی ایالات متحده و کشورهای دیگر، اغلب در نتیجه ترکیب با مشتقات داروهای بدون نسخه “OTC” همراه با مواد سمی تولید می شود. اتحادیه تعیین سیاست های مواد مخدر معتقد است که ۱۱ میلیون آمریکایی حداقل در یک مورد مت آمفتامین را امتحان کردند.
کریستال مخدر از کجا آمده است؟
مت آمفتامین یک محرک ساخته دست بشر است که برای مدت های طولانی وجود داشته است. این ماده در طول جنگ جهانی دوم، به سربازان داده می شد تا آنها را در نبردهای طولانی بیدار نگه دارد. مردم همچنین این مخدر را برای کاهش وزن و بهبود افسردگی مصرف می کردند . امروزه، تنها شکل قانونی این دارو، نوعی قرص برای درمان چاقی و اختلال بیش‌فعالی ناشی از کمبود توجه یا “ADHD “است که آن هم ندرتا و فقط با نسخه پزشک قابل استفاده است.
چرا سوء مصرف شیشه مخدر در جهان بالاست؟
برخی افراد کریستال مت را به مخدرهای دیگر ترجیح می دهند چون می تواند احساس سرخوشی طولانی تری نسبت به کوکائین یا مخدرهای مشابه ایجاد کند. بعضی دیگر آن را مصرف می کنند چون موجب کاهش وزن سریع می شود. اگرچه بیشتر وزن از دست رفته زمانی که فرد مصرف دارو را قطع کند؛ برمیگردد. همچنین افراد مبتلا به افسردگی هم ممکن است قربانی تاثیر کوتاه مدت آن در بهبود خلق و خو شوند. به تدریج مقاومت بدن نسبت به مقادیر مصرف بالا رفته و شخص ناچار به بالا بردن دوز مصرفی خود می شود. این تنها مقدمه ای بر شروع فروپاشی جسمی و ذهنی مصرف کننده است.
چند نکته کوتاه در مورد ماده مخدر شیشه
- ماده مخدر کریستال مت یکی از اشکال دارویی مت آمفتامین است
- تولید دوپامین در مغز را افزایش می دهد و اثری مشابه کوکائین دارد
- بسیار اعتیاد آور است و استفاده طولانی مدت آن می تواند منجر به مشکلات کلامی و اختلال در مهارت های حرکتی شود
- علاوه بر تزریق، می توان آن را با کمک لوله ی شیشه ای یا “pipe” دود کرد، مستقیما از راه بینی یا به شکل مقعدی استعمال نمود و یا بلعید
عوارض مصرف شیشه مخدر
شیشه مخدر می تواند دمای بدن مصرف کننده را به قدری افزایش دهد که منجر به بیهوشی و حتی مرگ شود. مصرف کننده ممکن است احساس اضطراب و سردرگمی کند، نتواند بخوابد، نوسانات خلقی داشته باشد یا احساس خشم غیرعادی را تجربه کند.
ظاهر شخص گاها به طور چشمگیری تغییر می کند. در یک مصرف کننده ممکن است به سرعت علائم پیری نمایان شود. پوست کدر شده و زخم‌ها و جوش‌هایی که به سختی التیام می‌یابند ایجاد می گردند. از عوارض جانبی رایج آن می توان به خارش پوست، آکنه، از دست دادن اشتها، خشکی دهان، گرگرفتگی، یبوست، اسهال، سردرد، بی حسی، تعریق زیاد، سرگیجه و تاری دید اشاره کرد. علائمی مانند خشکی دهان یا لکه، شکستگی و پوسیدگی بر روی دندانها ایجاد می شود. در زمان اعتیاد شدید به شیشه پوسیدگی دندان شایع است که اصطلاحا به آن “Meth mouth” می گویند.
مصرف کنندگان مت نسبت به دیگران بیشتر در خطر ابتلا به ایدز “HIV/AIDS” و بیماری های مقاربتی هستند. چرا که شیشه مخدر سدها و مهارهای ذهنی شخص را کاهش می دهد و افرادی که تحت تأثیر آن هستند ممکن است بیشتر درگیر رفتارهای پرخطر جنسی شوند.
ماده مخدر شیشه می تواند اثرات منفی عمیقی بر مغز، ریه ها، معده و روده داشته باشد. از بدترین عوارض این مخدر آسیب جبران ناپذیر به سیستم قلبی عروقی و مغز است. کریستال شیشه می تواند باعث سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی قلبی، سندرم حاد عروق کرونری، ایست قلبی و مرگ ناگهانی شود. . اثرات آن روی مغز و سیستم عصبی به شدت شایع و عمیق است و ممکن است شامل اضطراب، پرخاشگری، توهم، بی خوابی، رفتارهای وسواسی و اختلالات شناختی باشد. هنگامی که شیشه به طور منظم مصرف شود، ممکن است حتی منجر به روان پریشی حاد گردد.
مشکلات ریوی ناشی از متامفتامین شامل تنفس سریع، اِدِم ریوی، بالا رفتن فشار خون در ریه و خونریزی ریوی است. آسیب به بینی و گلو ممکن است در اثر استعمال مستقیم شکل پودری آن از راه بینی ایجاد شود.
کریستال مت امفتامین نیز مانند اکثر مواد مخدر قبل از هر چیز مغز را هدف قرار می دهد. این ماده بازجذب یک انتقال دهنده عصبی مهم به نام “دوپامین” را متوقف کرده و در نتیجه موجب افزایش سطح آن در بدن می شود. دوپامین نقش کلیدی در عملکرد حرکتی، مفهوم انگیزه و پاداش و چگونگی تجربه و تفسیر لذت توسط مغز دارد.
به گفته موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر”NIDA” مطالعه تصاویر مغزی در تعدادی از مصرف کنندگان مزمن متامفتامین شیشه مخدر نشان می دهد این ماده سیستم مغزی را به گونه ای تغییر می دهد که به شکل جدی توانایی یادگیری و مهارت های فردی شخص را به خطر می اندازد. همچنین عوارض جانبی گسترده ای بر روی نواحی مربوط به احساسات و حافظه دارد. این مسئله می تواند تا حدی توضیح دهد که چرا مصرف کنندگان کریستال متامفتامین در دراز مدت دچار مشکلات عاطفی و شناختی می شوند. برخی از تغییرات مغزی می توانند تا مدت ها پس از قطع مصرف مخدر همچنان باقی بمانند. برخی ممکن است بعد از یک دوره پرهیز طولانی تا حدودی بهبود یابند اما این فرایند ممکن است یک سال یا بیشتر به طول انجامد.
اثرات روانی مصرف شیشه
اعتیاد به کریستال شیشه مخدر در طولانی مدت منجر به اختلالات روانی حاد و مزمن می شود. برخی از این ناهنجاری ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- اضطراب، تحریک پذیری و رفتار پرخاشگرانه یا خشونت آمیز
- هوشیاری و افزایش تمرکز غیرعادی
- بیش فعالی و بی خوابی
- افزایش کوتاه مدت انرژی، میل جنسی، عزت نفس، اعتماد به نفس و جامعه پذیری
- خود بزرگ بینی و تفکر شکست ناپذیری
- توهم و پارانویا (افراد ممکن است چیزهایی را بشنوند و ببینند که وجود ندارد. ممکن است به صدمه زدن به خود یا دیگران فکر کنند. همچنین امکان دارد احساس کنند حشرات روی پوست یا زیر پوستشان می خزند)
- وسواس فکری مثل کندن بیمارگونه پوست که به تدریج منجر به ایجاد زخم های جلدی می‌شود.
- رفتارهای تکراری و وسواسی
- اختلالات روان تنی، که در آن یک علامت فیزیکی ظاهری یا بیماری، ناشی از یک اختلال روانی است.
علائمی که ممکن است نشان دهنده اعتیاد شخص به شیشه باشد.
آیا متوجه تغییرات در فردی که به او اهمیت می دهید، شده اید؟ این نشانه ها را جدی بگیرید:
- بی توجهی به آراستگی یا ظاهر شخصی
- کندن وسواس گونه مو یا پوست
- کاهش اشتها و کاهش وزن
- گشاد شدن مردمک ها و حرکت سریع چشم
- الگوهای عجیب خواب (بیدار ماندن برای چندین روز یا حتی هفته در یک زمان)
- حرکات ناگهانی، تکان دادن بدن، تیک های صورت، رفتارهای اغراق آمیز و حرف زدن های مداوم
- قرض گرفتن مداوم پول، فروش اموال یا دزدی
- طغیان عصبانیت یا نوسانات خلقی
- رفتارهای روان پریشی، مانند پارانویا و توهم
مسمومیت و مرگ با متامفتامین
مسمومیت با شیشه مخدر یک وضعیت اورژانس پزشکی است. فرد در این شرایط مستعد فروپاشی ناگهانی قلبی عروقی و سکته قلبی و مغزی بوده و ممکن است ناگهان خشونت و جنون آنی از خود نشان دهد. این اتفاقات شایع بوده و اغلب بسیار سریع رخ می دهد. در این حالت فرد مسموم به قدری متلاطم و آشفته شده که برای مهارش باید به زور متوسل شد تا از آسیب رساندن به خودش یا دیگران جلوگیری کنند.
علاوه بر این هنگامی که مسمومیت حاد فروکش کرد، عوارض ناشی از آن ممکن است برای چند هفته باقی بماند. حتی در صورتی که مصرف کننده به مرحله حاد مسمومیت دارویی هم نرسد باز هم استفاده از شیشه مخدر می تواند مشکلاتی فاجعه بار مانند سندرم مرگ ناگهانی را موجب شود. مت‌آمفتامین همچنین باعث التهاب رگ های خونی می شود که اگر منجر به سکته نشود آسیب به سایر اندام ها را در پی خواهد داشت. از آنجایی که دانشمندان هنوز نمی توانند هیچ راه حل قطعی برای کاهش آسیب ارائه دهند، خطر دراز مدت سکته قلبی یا مغزی برای این افراد همیشه بالاتر از حد معمول باقی خواهد ماند.
چرا ترک شیشه مخدر مشکل است؟
همانطور که گفته شد یکی از دلایل محبوبیت کریستال مخدر ایجاد حس شادی طولانی در مصرف کنندگان است. میل به مصرف آنچنان قدرتمند است که یک فرد تنها پس از چند بار مصرف شیشه مخدر می تواند معتاد شود. مصرف کننده ابتدا شیفته حس خوشایند ناشی از مخدر شده و ممکن است فکر کند می تواند میزان و تعداد دفعات استفاده آن را کنترل کند. با گذشت زمان، دارو نحوه عملکرد مغز را تغییر می دهد. کنترل از دست شخص خارج شده و رفتارهای مخرب جایگزین شخصیت قبلی می شوند. با هر بار مصرف به دلیل اینکه همان دوز اثر قبلی را ندارد مصرف کننده به مقدار بیشتری از دارو نیاز پیدا می‌کند و گرفتار یک چرخه معیوب می شود. با گذشت زمان، نیاز به حالت نشئه گی از سایر عوامل در زندگی فرد معتاد مهمتر شده و جای خود را به اولویت اصلی او می دهد. در این حالت مصرف مخدر تنها چندین ساعت علایم ترک را از فرد دور می‌کند.
اعتیاد به مت آمفتامین بسیار قدرتمند بوده و برای رهایی از آن شخص نیاز به کمک حرفه ای دارد
اگرچه سیستم بدنی فرد در دوره ترک بعد از ۲ الی ۳ روز پاک می شود، اما علائم روانی همچنان ادامه خواهند یافت. چرا که کریستال مت، مانند سایر داروهای اعتیاد آور، شیمی مغز مصرف کننده را تغییر می دهد. فرد تا مدتها درگیر آشفتگی های عاطفی و هوس شدید برای مصرف مجدد خواهد بود. این مسئله بسته به مدت زمان اعتیاد ممکن است روزها یا هفته ها ادامه داشته باشد.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از سخت ترین اعتیادها برای درمان است. اگر به مخدری به خصوص شیشه اعتیاد دارید یا کسی از نزدیکان شما گرفتار آن شده است؛ از خود درمانی پرهیز کنید. به دلیل نوع اثر این ماده بر بدن، شخص نمی تواند در مقابل میل به مصرف مقاومت کند و مهم نیست که چقدر درباره ضررها و پیامد های آن با او صحبت کنید. به خاطر داشته باشید هر چه زودتر درمان تخصصی آغاز شود احتمال اینکه بتوان از عواقب وخیم تر این بیماری اجتناب کرد بیشتر خواهد بود.
منابع علمی:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/23207#effects_brain
https://www.verywellhealth.com/crystal-meth-causes-severe-heart-damage-3892537
https://www.webmd.com/mental-health/addiction/crystal-meth-what-you-should_know
