کاربرد اهک برای ضدعفونی
آهک زنده و آهک هیدراته دارای خاصیت میکروب کشی و گندزایی هستند و هر یک در صنایع مختلف برای از بین بردن عفونت و عوامل پاتوژن مصرف می شود. آهک یک ماده سوزاننده برای ریزساختار های زیستی بوده و برای نابودی میکروارگانیسم های بیماری زا مفید است. امروزه از انواع آهک برای ضد عفونی در صنایع پرورش دام و طیور ، دفن زباله های عفونی و … استفاده می شود تا عوامل ایجاد عفونت و بیماری را کنترل نماید. البته از آهک به اندازه‌ی مواد ضدعفونی کننده شیمیایی استفاده نمی شود زیرا این مواد دارای کارایی بالاتری در حذف میکروب ها هستند اما قیمت بسیار ارزان و کارایی نسبتا مطلوب آهک سبب شده تا همچنان از خاصیت ضدعفونی آهک سود برده شود. خاصیت ضدعفونی آهک زنده بیش از آهک هیدراته است زیرا آهک زنده در صورت تماس با آب ، حرارت زیادی تولید می کند و گاز های تحریک کننده برای چشم و ریه ها نیز تولید می نماید به همین علت در هنگام کار با آهک زنده باید احتیاط بیشتری نمود.
آهک ضدعفونی کننده در پرورش طیور
رطوبت بالا ، محیط گرم و وجود مواد غذایی عواملی هستند که سبب رشد سریع باکتری ها و قارچ های بیماری زا در مرغداری ها و مراکز پرورش طیور شده و تلفات بسیار بالایی در این محیط ها ایجاد می نماید. آهک یکی از ارزان ترین و کاربردی ترین مواد ضدعفونی کننده برای این محیط ها به شمار می رود. آهک به دو صورت برای ضدعفونی مرغداری استفاده می شود. اول اینکه در ورودی مرغداری برای میکروب زدایی کف کفش کارکنانی که به این محیط وارد می شوند مصرف می گردد تا عوامل بیماری زا را با خود وارد مرغداری نکنند. دوم اینکه کف سالن و حتی دیوار ها را با آب آهک ضدعفونی می کنند. البته باید توجه داشت که برای این منظور باید جوجه ها را از سالن خارج نمود زیرا آهک می تواند سبب سوختگی و یا مرگ جوجه ها شود.
آهک زنده (اکسید کلسیم) و آهک هیدراته (هیدروکسید کلسیم) قادر به از بین بردن انواع بیماری های رایج طیور نظیر آنفلوآنزای مرغی ، بیماری نیوکاسل ، تب طوطی و … هستند. مزایای استفاده از اهک برای ضدعفونی در مرغداری ها عبارتند از:
– آهک ماده ای قلیایی است و مصرف آن موجب افزایش pH بستر تا ۱۲ می شود که نتیجه این امر ، از بین رفتن غشاء سلول پاتوژن ها و نابودی آن ها است.
– آهک با ایجاد تنخیر آمونیاک سبب افزایش میزان نیتروژن در بستر سالن می شود. برای این منظور بهتر است از آهک هیدراته استفاده شود.
– آهک موجب کاهش مقدار فسفر محلول می شود و در نتیجه ، هدر رفت فسفر را کاهش می دهد.
دیگر مصارف آهک ضدعفونی
چنانچه گله در اثر شیوع بیماری از بین برود ، برای دفن آن از آهک استفاده می شود تا از انتشار عفونت در خاک جلوگیری به عمل آید. همچنین بسیاری از مراکز درمانی ، برای دفن زباله های عفونی و بیمارستانی ، از آهک ضدعفونی استفاده می کنند تا عوامل عفونی و بیماری زا از بین برود. انواع آهک ضدعفونی عبارتند از:
– آهک هیدراته (هیدروکسید کلسیم – آهک شکفته – آهک آب نخورده)
– آهک زنده (اکسید کلسیم – آهک پخته – آهک فعال)
