تفاوت اسید هیومیک با هیومات چیست؟
اسید هیومیک و هیومات سدیم یا هیومات پتاسیم ، کود های ارگانیک مهم مورد استفاده در کشاورزی مدرن هستند. اما آیا اسید هیومیک و هیومات ها با هم تفاوت دارند؟ اسید هیومیک یک کود کشاورزی تولید شده از تجزیه کامل مواد ارگانیک شناخته شده نظیر خاک ، زغال ، کمپوست و … است. استخراج اسید هیومیک از این مواد با استفاده از یک ماده شیمیایی قوی به نام کاستیک سودا یا همان سود سوز آور انجام می شود. انحلال این مواد در سود سوز آور سبب آزاد سازی مقادیر زیادی مواد آلی خواهد شد. سپس در صورتی که به ماده به دست آمده ، مقدار کافی اسید اضافه شود تا پی اچ آن به حدود ۲ برسد ، مواد آلی آن لخته شده و از بخش مایع جدا می گردد. این مواد لخته شده همان هیویک اسید است و آنچه در محلول باقی می ماند هم ، فولویک اسید خواهد بود.
حالا چنانچه این اسید هیومیک لخته شده را خشک کنیم تا یک توده سیاه رنگ به دست آید ، سپس این توده را کوبیده و دانه بندی نماییم ، هیومات تولید کرده ایم. به زبان دیگر ، هیومات همان اسید هیومیک است که در فاز جامد قرار دارد ، با این حال ویژگی های شیمیایی اسید هیومیک و هیومات از نظر پایه ای با هم یکسان است. در صورتی که برای استخراج اسید هیومیک از سدیم هیدروکسید NaOH استفاده شود ، هیومات بدست آمده از نوع هیومات سدیم بوده و اگر از پتاسیم هیدروکسید KOH استفاده شده باشد ، از نوع هیومات پتاسیم خواهد بود.
اسید هیومیک دارای تعاریف گسترده ای می باشد ولی بهترین تعریف آن عبارت از یک پلیمر سیاه یا قهوه ای تیره با وزن مولکولی زیاد است. هر چه رنگ هیومیک اسید تولید شده تیره تر باشد ، مقبولیت بیشتری در میان کشاورزان دارد. از نظر شیمیایی ، اسید هیومیک تولید شده به روش طبیعی نسبت به هیومات تولید شده به روش استخراج با کمک کاستیک سودا یا پتاسیم هیدروکسید ، دارای مقدار بیشتری کربن و مقدار کمتری نیتروژن است ، بنابراین در رشد گیاهان تاثیر کمتری دارد. اسید هیومیک پایداری زیادی در خاک دارد و ممکن است سال ها در خاک باقی بماند و از بین نرود زیرا این ماده در آخرین مراحل تجزیه بیولوژیک قرار داشته و در مقابل تجزیه شدن بیشتر مقاومت می کند. میزان تجزیه هیومیک اسید در خاک ، در حدود ۰٫۳ درصد در سال و تحت شرایط ایده آل است.
مزایای اسید هیومیک و هیومات ها
ظرفیت تبادل یونی بالا در خاک برای ایجاد حالت کلات با ریزمغذی های فلزی نظیر آهن ، مس ، روی و منیزیم از جمله مهم ترین ویژگی های استفاده از هیومیک است. ظرفیت تبادل یونی اسید هیومیک و هیومات تولید شده به روش استخراج شیمیایی ، در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلی کووالانت در ۱۰۰ گرم می باشد که ۵ برابر بیشتر از پیت ماس های با کیفیت است. از خاصیت کلات کنندگی اسید هیومیک ، گاهی برای تولید برخی انواع کود کشاورزی نظیر کلات آهن استفاده می شود.
