سدیم هیدروکسید (سود سوز آور) و کلسیم هیدروکسید (آهک هیدراته) چه تفاوتی دارند؟
سدیم هیدروکسید و کلسیم هیدروکسید هر دو جزء مواد شیمیایی محسوب می شوند که دارای یون منفی هیدروکسید بوده و هر دو خاصیت قلیایی دارند. این دو ماده تفاوت هایی زیادی از نظر ظاهری ، فیزیک و کاربرد با هم دارند. نام رایج برای سدیم هیدروکسید ، سود سوز آور یا کاستیک سودا بوده و نام رایج کلسیم هیدروکسید ، آهک هیدراته است. هر دوی این مواد به دلیل خاصیت قلیایی وماهیت شیمیایی که دارند ، در صورت تماس با بافت های بدن انسان ممکن است سوختگی های سطحی ایجاد نمایند.
فرمول سدیم هیدروکسید : NaOH
سایر اسامی سدیم هیدروکسید : سود سوز آور – کاستیک سودا – سود مایع – سود پرک
ماده اولیه برای تولید : محلول کلرید سدیم
فرمول هیدروکسید کلسیم : Ca(OH)2
سایر اسامی : آهک هیدراته – آهک مرده
ماده اولیه برای تولید : کربنات کلسیم – سنگ آهک
سدیم هیدروکسید و کلسیم هیدروکسید دارای تفاوت های مهمی هستند. از نظر شییمیایی ، سدیم هیدروکسید دارای یک گروه هیدروکسیل بوده ولی آهک هیدراته دارای دو گروه هیدروکسیل است. زمانی که سود سوز آور با آب یا اسید ترکیب شود ، واکنش گرمایی شدیدی اتفاق می افتد که ممکن است باعث ایجاد اشتعال گردد در حالی که آهک هیدراته (کلسیم هیدروکسید) در صورتی که در معرض آب قرار گیرد ، واکنشی ایجاد نمی نماید.
به لحاظ ظاهری هیدروکسید کلسیم در حالت جامد سفید رنگ و پودری تولید می شود که آهک هیدراته نام دارد. ولی سدیم هیدروکسید در دو فاز مایع و جامد قابل تولید است. سدیم هیدروکسید مایع که سود مایع نام دارد ، دارای خلوص ۵۰ درصد بوده و حالت اولیه تولید این ماده است. سدیم هیدروکسید جامد از تغلیظ سود مایع به دست آمده و با نام سود پرک شناخته می شود و خلوص آن در حد ۹۹ می باشد.
منبع تولید آهک هیدراته ، اکسید کلسیم یا آهک زنده است. البته روش دیگری نیز برای تولید آن از طریق ترکیب محلول کلرید کلسیم با سود مایع نیز وجود دارد. اما تولید سدیم هیدروکسید به روش صنعتی نیاز به الکترولیز محلول آب نمک دارد که این روش تولید را کلرآلکالی می نامند. محصولات جانبی پروسه تولید سود مایع ، گاز کلر و گاز هیدروژن هستند.
موارد مصرف این دو ماده هم تفاوت زیادی دارد. آهک هیدراته خاصیت انعقادی داشته و در تصفیه آب و فاضلاب مصرف می شود. همچنین یکی از مهم ترین مواد و مصالح مورد استفاده در صنایع ساختمانی و راه سازی است که به طور مستقیم یا جهت تولید دیگر مصالح نظیر سیمان و بلوک استفاده می گردد. در فرایند تولید خمیر کاغذ هم به عنوان حجم دهنده مصرف می شود.
ولی سدیم هیدروسید به دلیل خاصیت چربی بری قوی ، پایه تولید صابون و مواد شوینده است. در صنعت از سود مایع جهت تصفیه فلز آلومینیوم و یا سولفور زدایی استفاده می شود. از هر دو ماده می توان برای خنثی سازی اسید ها استفاده نمود. اصولاهم سدیم هیدروکسید و هم کلسیم هیدروکسید ، کاربرد های بسیار فراوان و گسترده ای در بخش های صنعتی و خدماتی دارند.
