آیا آهک هیدراته خوراکی است؟
آهک هیدراته که با نام های آهک مرده یا هیدروکسید کلسیم هم نامیده می شود یک پودر سفید رنگ تولید شده از سنگ آهک معدنی است. آهک هیدراته در آب نامحلول بوده و پس از مدتی ته نشین می شود ولی یک محلول بسیاری قلیایی تولید می نماید که آب آهک یا شیره آهک نام دارد. کاربرد اصلی آهک هیدراته در صنایع مختلف نظیر صنعت ساختمانی است اما از طرفی این ماده در برخی شاخه های صنایع غذایی و تولید مواد خوراکی هم مصرف می شود. البته آهک هیدراته خوراکی باید بسیار خالص بوده و فاقد هر گونه مواد سمی و فلزات سنگین باشد. در این مطلب ، ۵ مورد از کاربرد های آهک هیدراته در صنایع غذایی را معرفی می نماییم.
۱- آهک هیدراته در تولید قند از نیشکر و چغندر قند
قند و شکر نوعی ترکیب شیمیایی است که به صورت خوراکی مصرف می کنیم. با وجود اینکه انواع مختلفی از قند نظیر گلوکوز ، فروکتوز ، ساکاروز ، لاکتوز و … وجود دارد ، ولی ما فقط از قند تولیدی در کارخانجات تولید قند استفاده می کنیم. در کارخانه تولید قند از دو نوع گیاه چغندر قند و نیشکر استفاده می شود.
در کارخانجات تولید شکر و قند ، فرایندی به نام تصفیه شکر وجود دارد که طی آن ، اقدام به خالص سازی شکر استخراج شده از گیاهان می کنند. برای این منظور ، آهک هیدراته با اسید فسفریک ترکیب شده و سپس به مخلوط غلیظ شکر استخراج شده افزوده می شود. ترکیب اهک هیدراته و اسید فسفریک باعث ته نشین شدن ماده ای به نام کلسیم فسفات می گردد. این ماده بسیاری از ناخالصی های شناور در محلول شکر را به دام انداخته و با خود ته نشینی می کند.
۲- تولید خیار شور و ترشیجات با آهک هیدراته
هیدروکسید کلسیم که با نام آهک هیدراته خوراکی نامیده می شود قادر به حفظ ظاهر و استحکام خیار و دیگر میوه ها می باشد. اصولا برای اینکه بتوان خیار و دیگر میوه ها را تازه و به شکل روز اول حفظ کرد ، باید از برخی نگهدارنده ها استفاده نمود.
محلول اهک هیدراته قادر به حفظ نوعی ژلاتین گیاهی به نام پکتین در داخل میوه ها است. پکتین عامل اصلی حفظ انسجام و تازگی میوه محسوب می شود. برای این منظور ، بعد از تهیه محلول آب آهک از آهک هیدراته ، خیار یا دیگر میوه ها را به مدت یک روز در آن می خوابانند ، و سبب با چندین بار شستشو ، میوه را از وجود آهک پاک می کنند. به این صورت ، میوه تازه و مستحکم و بدون خاصیت قلیایی برای مدت ها باقی می ماند.
۳- آهک هیدراته در تولید نان ذرت
فرایند خاصی جهت آماده سازی ذرت یا دیگر غلات وجود دارد که طی آن باید این محصولات در یک محلول قلیایی خیسانده یا پخته شود. سپس ذرت و دیگر غلات ، به خوبی شسته شده و پسته کنده می شود. این کار سبب از بین رفتن کامل سموم آفلاتوکسین و مایکوتوکسین ذرت خواهد شد. در کارخانجات تولیدی ، از آهک هیدراته برای تهیه محلول قلیایی استفاده می کنند. سپس ذرت را تا جایی که کاملا از وجود هیدروکسید کلسیم پاک شود ، می شویند.
۴- غنی سازی آب میوه با آهک هیدراته
در تولید آب میوه یا شیر خشک ، کارخانجات از آهک هیدراته برای غنی سازی محصول خود استفاده می کنند. این کار به منظور افزایش میزان مواد مغذی برای ترغیب مشتریان به خرید محصول انجام می گیرد. با توجه به اینکه آهک هیدراته یک ترکیب کلسیم دار است ، در نتیجه کلسیم آن می تواند برای بدن ما مفید باشد. افزودن منابع کلسیم صنعتی و خالص همچون مالت ، سیترات کلسیم ، لاکتات کلسیم ، هیدروکسی آپاتیت ، تری کلسیم فسفات و … به محصول بسیار هزینه بر است در حالی که آهک هیدراته ارزان ترین منبع تامین کلسیم می باشد.
۵- آهک هیدراته خوراکی برای پخت مربا
برای تهیه انواع مربا از میوه جات ، شکل میوه ها در اثر پخت تغییر کرده و له می شود. برای پخت برخی انواع مربا نظیر مربای کدو حلوایی یا انجیر ، می توان از محلول آب آهک تولید شده از آهک هیدراته استفاده نمود. این محلول باعث می شود که شکل میوه پس از پخت هم حفظ شود. برای این منظور باید میوه های خام را در محلول آب آهک (البته پس از ته نشین شدن کامل آهک) خیساند. پس از چند ساعت هم میوه را کاملا شسته و پخت مربا را انجام داد.
